Chúng tôi xin giới thiệu với các bạn trọn bộ sáu quyển Hồi Ký của Ông Henry Stell Olcott, Hội Trưởng Hội Thông Thiên Học Thế Giới, được dịch và trình bày song ngữ. Trước đây, dịch giả Nguyễn Hữu Kiệt đã dịch một phần của quyển I và II thành các quyển Hồi Ký Olcott tập I và Những Giai Thoại Huyền Bí. Trong các bản dịch này, chúng tôi trình bày song ngữ để dễ tham khảo, và bổ sung các hình ảnh gốc từ sách. Bản gốc được lấy từ trang Web của Hội Thông Thiên Học Phillippin. Hi vọng chúng sẽ giúp những người học đạo tìm hiểu về quá trình đầu tiên của việc truyền bá Minh Triết Thiêng Liêng đầu thế kỷ 19 của 2 đệ tử của Thánh đoàn.
Tuy nhiên, để giúp các bạn có sự phân biện cẩn thận khi đọc các quyển sách, tôi trích dịch ý kiến phê bình các tập sách (được tập hợp tại đây ESOTERIC: REVIEW OF HENRY OLCOTT’S BOOKS: “OLD DIARY LEAVES”. Dù sao, trên thang bậc của các đệ tử, Ông Olcott vẫn chưa sánh được với Bà Blavatsky, do đó cách nhìn của Ông về Bà có thể thiếu chính xác.
Bản điện tử sẽ có bản pdf, epub (đọc trên Kindle và Google Book)
| Quyển I | EPUB | |
| Quyển II | EPUB | |
| Quyển III | EPUB | |
| Quyển IV | EPUB | |
| Quyển V | EPUB | |
| Quyển VI | EPUB |
******************
NHẬN XÉT VỀ CÁC TÁC PHẨM CỦA HENRY OLCOTT: “OLD DIARY LEAVES”
—
“Old Diary Leaves: The True History of The Theosophical Society” là bộ sách gồm sáu tập do Henry Steel Olcott, vị chủ tịch đầu tiên của Hội Thông Thiên Học, biên soạn. Bộ sách dựa trên Nhật ký của ông (được lưu giữ trong Văn khố Adyar, gồm 30 tập), trong đó Đại tá Olcott kể lại lịch sử của Hội Thông Thiên Học từ khi ông gặp Bà Blavatsky tại trang trại của anh em Eddy vào năm 1874, cho đến năm 1898 khi cựu mục sư Anh giáo Leadbeater đã có ảnh hưởng lớn tại Adyar.
Tập đầu tiên được xuất bản năm 1895 bởi nhà xuất bản G. Putnam’s Sons, và các tập tiếp theo lần lượt được Hội Thông Thiên Học tại Adyar xuất bản từ năm 1900 đến 1923.
Các tập bao quát những giai đoạn sau:
· Tập 1: 1874 – 1878
· Tập 2: 1878 – 1883
· Tập 3: 1883 – 1887
· Tập 4: 1887 – 1892
· Tập 5: 1893 – 1896
· Tập 6: 1896 – 1898
Và sau đây là ý kiến của một số học giả về tác phẩm này:
Ý kiến của Thư viện Upasika
Thư viện Upasika là một trong những thư viện trực tuyến quan trọng nhất về các tác phẩm huyền bí, triết học và tinh thần.
““Old Diary Leaves” là một bản tường thuật chi tiết về nguồn gốc của Phong trào Thông Thiên Học, vốn ban đầu xuất hiện dưới dạng các bài viết trên tạp chí chính thức của Adyar, “The Theosophist”, từ tháng 3 năm 1892 đến tháng 12 năm 1906, và sau đó những bài viết này được tập hợp và dần tái bản thành sáu tập sách.
Và sự gắn bó mật thiết của Đại tá Olcott với Blavatsky khiến bộ sách này trở thành một tài liệu thú vị cho tất cả những ai muốn nghiên cứu sâu hơn về sự phát triển lịch sử của huyền bí học ở phương Tây.”
Colonel Henry Steel Olcott
Ý kiến của Boris de Zircoff
Boris de Zircoff là một nhà Thông Thiên Học quan trọng, ông đã biên soạn toàn bộ các bài viết của Blavatsky trong 14 tập mang tên “Collected Writings”.
“Ngay sau khi Blavatsky qua đời, Đại tá Olcott quyết định đăng tải trên tạp chí chính thức của Adyar, “The Theosophist”, một phác thảo lịch sử về Hội Thông Thiên Học.
Phần đầu tiên xuất hiện trong Tập XIII, tháng 3 năm 1892, kết thúc Chuỗi thứ nhất trong Tập XV, tháng 9 năm 1894.
Và dù tốt hay xấu, Đại tá Olcott cảm thấy rằng trong Hội Thông Thiên Học có một xu hướng mạnh mẽ muốn tôn sùng Blavatsky, và một trong những mục đích chính của bản phác thảo lịch sử của ông là làm giảm hình ảnh của Blavatsky để chống lại khuynh hướng đó.
Để đạt mục tiêu ấy, Đại tá Olcott đã tự cho phép mình đối xử kiêu ngạo với một số khía cạnh trong đời sống và tính cách của Blavatsky, và vì hành động đó mà ông phải hứng chịu những chỉ trích gay gắt vì đã “làm lu mờ” người đồng sự, bạn bè và vị thầy cũ của mình.
Ngoài ra, một số đoạn trong Chuỗi thứ nhất bị các cộng sự xem là bất kính, khiến họ cảm thấy bị xúc phạm, đến mức khi Đại tá Olcott yêu cầu Nữ bá tước Wachtmeister xuất bản Chuỗi thứ nhất thành sách qua nhà xuất bản của bà (HPB Press ở Luân Đôn), bà đã từ chối trừ khi những đoạn khó chịu đó được loại bỏ. Nhưng Đại tá đã không chấp nhận, và xuất bản sách của mình với một nhà xuất bản khác.
Tuy nhiên, bất chấp nhiều hạn chế và sai lầm trong tác phẩm, “Old Diary Leaves” phải được coi là Magnum Opus của Olcott, và nếu không có công trình này, chúng ta sẽ biết rất ít về Lịch sử Hội Thông Thiên Học.”
(Collected Writings, Tập 1, tr.503-518, trích đoạn)
Countess Constance Wachtmeister—
Ý kiến của B.P. Wadia
B.P. Wadia cũng là một nhà Thông Thiên Học quan trọng, từng cộng tác chặt chẽ với Annie Besant, nhưng sau đó, trước những sai lầm của bà, ông đã rời bỏ Adyar và gia nhập United Lodge of Theosophists (ULT).
““Old Diary Leaves” không hẳn là lịch sử của Hội Thông Thiên Học như tiêu đề của nó tuyên bố, mà đúng hơn là lịch sử cá nhân của Đại tá Olcott, và mặc dù thường thiếu chính xác, tác phẩm của ông vẫn có công mô tả trung thực (dù vô thức) “câu chuyện thật” như ông đã sống qua.
Nếu chúng ta biết cách diễn giải tầm nhìn của ông, ta sẽ thấy những giai đoạn khó khăn và thử thách mà người chí nguyện cho điểm đạo phải trải qua trên “con đường chông gai” của sự chấp thuận.
Và nếu đọc theo cách này (như nhật ký của một đệ tử các Chân sư vùng Tuyết Sơn trong giai đoạn dự bị), sẽ không nơi nào khác có thể tìm thấy những bài học quan trọng cho sự học tập và giáo huấn của đạo sinh về khía cạnh huyền bí của Phong trào Thông Thiên Học.
Hơn nữa, cũng không có tác phẩm nào khác giúp ta hiểu rõ hơn những nguyên nhân dẫn đến sự thất bại của Hội Thông Thiên Học như trong “Old Diary Leaves”.
Và với những ai có cái nhìn méo mó về các biến cố sau khi đọc những ghi chép đau buồn của Đại tá Olcott trong Chuỗi thứ tư, cần nhớ rằng lúc đó ông đã là một người già nua, kiệt sức, đang kể lại những chuyện xảy ra cách đó hơn mười năm (sau những sai lầm tai hại trong các năm 1894-1896) và ông cảm thấy cần phải tự biện minh trước hậu thế bằng mọi cách tốt nhất có thể.”
(The Theosophical Movement, 1875-1925, tr.141 và 267-274)
Henry Olcott ca 1906—
Ý kiến của Jose Ramon Sordo
Jose Ramon Sordo là một trong những nhà Thông Thiên Học uyên bác nhất mà tôi từng biết.
«Tập đầu tiên là hay nhất trong loạt, mặc dù trong đó, ông mắc sai lầm khi suy đoán rằng Blavatsky không hiểu về Luân hồi, cho thấy những câu chuyện của ông chỉ dựa trên sự quan sát bề ngoài, thiếu trực giác.
Trong sáu tập, nổi bật một phong cách “săn ma” và ham thích điều kỳ lạ. Từ tập ba trở đi, Đại tá Olcott trộn lẫn tường thuật lịch sử các sự kiện đã qua với những gì đang diễn ra trong Hội Thông Thiên Học lúc ông viết hồi ký, và trong vài đoạn, ông tỏ rõ thái độ thù địch với William Judge.”
(Tiểu sử Olcott)
William Quan Judge
Ý kiến của Jose Rubio Sanchez và Jose Miguel Cuesta Puertes
Họ là hai học giả lớn đã viết nhiều sách về Phong trào Thông Thiên Học.
““Old Diary Leaves” kể lại lịch sử của Hội Thông Thiên Học, được viết dưới dạng nhật ký bởi Đại tá Olcott, nhưng tập trung vào sự chung sống của ông với Blavatsky, từ khi họ gặp nhau lần đầu tại trang trại của anh em Eddy cho đến cuối đời ông.
Tác phẩm này bị chỉ trích nặng nề vì đã làm tổn hại đến hình tượng của Blavatsky, bằng cách kể những chi tiết khiến bà trông “đời thường hơn”.”
(Blavatsky’s Initiation Journeys, Lời tựa, tr.14)
Helena Petrovna Blavatsky
Ý kiến riêng của tôi
Tôi chưa đọc toàn bộ tác phẩm của Olcott vì nó quá đồ sộ. Để bạn có ý tưởng, tập đầu tiên bản gốc có 491 trang, tập thứ hai có 476 trang, và tổng cộng sáu tập được cho là hơn 2000 trang…!!!
(Quả thật Henry Olcott rất thích viết!)
Nhưng những phần mà tôi đã đọc, tôi nhận thấy rõ ràng Đại tá Olcott có xu hướng hạ thấp người cộng sự cũ của mình, khi ông miêu tả bà như một phụ nữ rất non nớt, thậm chí có lúc trẻ con.
Tôi không phủ nhận rằng Blavatsky có khuyết điểm, nhưng sự mô tả của Đại tá Olcott không phù hợp với những nhận định của các nhân chứng khác từng quen biết Blavatsky lâu dài, như Alfred Sinnett, William Judge, Bertram Keightley, v.v…
Do đó, tôi đồng ý với các nhà nghiên cứu khác rằng Đại tá Olcott cố ý hạ thấp vị thầy cũ của mình. Chính ông cũng đã tuyên bố điều này, khi ở đầu tập thứ nhất, Henry Olcott viết như sau:
“Loạt chương hiện hợp thành cuốn sách này bắt đầu cách đây gần ba năm trên tạp chí The Theosophist, và một loạt thứ hai, dành cho lịch sử của Hội sau khi chuyển đến Ấn Độ, hiện đang tiến hành.
Động cơ thúc đẩy việc soạn thảo những bài viết này là mong muốn chống lại xu hướng ngày càng tăng trong Hội Thông Thiên Học nhằm thần thánh hóa Bà Blavatsky, và gán cho những tác phẩm văn học tầm thường nhất của bà một tính cách gần như cảm hứng thiêng liêng.
Những khuyết điểm rõ ràng của bà đang bị bỏ qua một cách mù quáng, và một bức màn giả tạo của quyền uy giả được dựng lên giữa hành động của bà và những lời phê bình chính đáng. Những người ít được bà tin tưởng nhất, và do đó biết ít nhất về đời sống riêng tư của bà, lại là những người phạm lỗi nặng nhất theo hướng này.
Thật quá rõ ràng rằng nếu tôi không nói ra những gì chỉ mình tôi biết, thì lịch sử thật sự của phong trào chúng ta sẽ không bao giờ được viết ra.
Tôi đã theo đuổi công việc hiện nay cho đến khi hoàn tất, bất chấp thực tế rằng một số đồng sự có ảnh hưởng nhất của tôi, vì sự trung thành sai lầm với Blavatsky, đã bí mật tìm cách phá hoại ảnh hưởng của tôi, hủy hoại danh tiếng của tôi, làm giảm số lượng phát hành của tạp chí tôi, và ngăn chặn việc xuất bản cuốn sách của tôi.”
(Old Diary Leaves, Tập 1, Lời nói đầu, v-vi)
Nhưng Đại tá Olcott đã không sáng suốt, và một cách kỳ lạ, trong tác phẩm của ông, chúng ta có thể thấy những khuyết điểm của chính ông, như: việc ông rất giỏi chỉ trích, nhưng khi người khác chỉ trích lại thì ông lại cực kỳ khó chịu;
hoặc việc ông luôn tự tâng bốc mình;
hoặc việc ông quá đa nghi, đến mức Chân sư Kuthumi đã viết cho ông trong một bức thư:
“Sự nhạy cảm của ông thay đổi quá thất thường nên tôi không thể hoàn toàn tin cậy vào nó trong lúc then chốt này. Hãy kềm chế cảm xúc của ông, để ông có thể hành động đúng trong tình trạng rối ren ở phương Tây này. Hãy chú ý đến những ấn tượng đầu tiên của ông. Những sai lầm mà ông mắc phải bắt nguồn từ việc không làm điều này. Đừng để sở thích cá nhân, tình cảm, nghi ngờ hay ác cảm chi phối hành động của ông.”
(Letters from the Masters of the Wisdom, Tập I, C19, tr.44)
Đáng tiếc là Olcott đã phớt lờ những lời khuyên của Chân sư KH, và đây chính là nguyên nhân chính dẫn đến sự thất bại của Hội Thông Thiên Học. Chỉ đến cuối đời, Đại tá Olcott mới hồi tâm và tỏ ra hối tiếc về cách ông đã đối xử bất công và tàn nhẫn với những cộng sự cũ (Blavatsky và William Judge).
